Zin in mijn Leven

Goed zijn zoals je bent
deel 1 Mooi zijn van buiten

Invloed op je schoonheid

We vergelijken onszelf met anderen. Daar spelen reclamespotjes en advertenties van cosmeticaproducten op in. Een gave huid, glanzend haar, een mooi slank figuur en een frisse uitstraling worden ons aangeboden. Revitalisering of regeneratie of andere een mooie omschrijvingen worden je voorgehouden als een oplossing voor een oudere huid (die ook wel maskerend ‘rijper’ wordt genoemd). Je bent aantrekkelijk als je een jonge en vitale uitstraling hebt als je de media mag geloven. Dat zit hem echter niet in een perfecte huid of glanzende haren en een slank figuur. De meeste mensen willen ook niet oud worden als het boeg beeld van de cosmetische industrie, Marijke Helwegen. Maar het leven doet natuurlijk wat met je. Je blijft niet altijd jong. En je genen die je hebt meegekregen bepalen ook nog eens een belangrijk stuk van je uiterlijk. Ze zijn van invloed op bijvoorbeeld de vorm van je neus, de ligging van je ogen, je jukbeenderen en de inplant van je haren. Misschien heb je de kleur van je ogen, kleine adertjes die door je huid heen schemeren – couperose – en de tint van je huid van je vader of van je moeder of van beiden geërfd. Niet iedereen is even blij met haar of zijn uiterlijk. Daar spelen advertentiecampagnes op in. Je hebt inderdaad wel – maar een beperkte – invloed op je eigen schoonheid. Je kunt bijvoorbeeld gekleurde contactlenzen dragen en zo je grijze ogen donker maken. Je kunt een foundation gebruiken en zo kun je je huid een mooie egale uitstraling geven. En als je stralend witte tanden wilt kun je ze zelfs nog laten bleken. Je kunt ook verder gaan dan dat en cosmetische operaties ondergaan om je neus of de stand van je ogen te corrigeren. En dan hebben we het nog niet eens over de rest van het lichaam dat nogal eens aangepast wordt: borsten, buik en billen.

Uitstraling

Word je er werkelijk een mooiere mens van, van al die acties? Wil je er wel aan meedoen of is er geen beginnen aan? Misschien voel je je alleen maar niet knap of misschien ben je het ook werkelijk niet. Is wat de media aandragen het beeld van werkelijke schoonheid? Naar mijn mening zit die in iets anders. Die zit in je eigen uitstraling. Die valt voor het grootste deel niet door jezelf of een ander van buitenaf aan te brengen. Die komt van binnenuit. Die heeft te maken met hoe je je leven leeft en hoe je tot nu toe geleefd hebt. Die wordt ook gevormd door hoe je over jezelf en ook over anderen denkt. Je mondhoeken kunnen verraden hoe je in het leven staat. Keur je iemand af dan kan het zijn dat je ze ongemerkt naar beneden trekt. Of op zijn best blijft je mond in een neutrale stand staan. Sta je onder spanning dan doet dat iets met de lijnen in je gezicht. Die worden strakker. Je merkt het ook wel aan hoofdpijn en stress in je lijf. Voel je je op je gemak dan ontspannen je trekken zich en wordt je uitstraling zachter. Je lichaam doet mee met hoe je de ander, jezelf en het leven waarneemt. Bij de ene mens is het wat duidelijker te zien dan bij de andere. Rimpels kun je actief tegengaan als je voor botox-injecties in je gezicht kiest. Dan verlam je je bepaalde aangezichtsspieren en verliest je gezicht zijn specifieke aan je innerlijk gekoppelde uitdrukkingsmogelijkheden. Je gezicht is dan moeilijker te ‘lezen’ door de ander.

Iconen: een wereld van schoonheid

De perfecte icoon bestaat niet

Die koppeling van mijn innerlijk en mijn uiterlijk ben ik mij in het bijzonder bewust geworden door het schilderen van iconen. Dit is voor mij een meditatieve bezigheid. Ik geef mij al schilderend over aan een proces waarvan ik de uitkomst nog niet weet. Ik kies zelf een voorbeeldicoon om na te schilderen – dat wel. Maar het is een werken in vertrouwen dat het wat gaat worden, elke keer opnieuw. De eerste lagen vormen de basis zonder enig detail. Het lijkt dan (bijna) nergens op. En steeds opnieuw kijkend naar mijn voorbeeld en overpeinzend wat deze figuur wil zeggen schilder ik laag op laag en uiteindelijk de details. Ik volg op mijn eigen manier mijn voorbeeldicoon door al schilderend de essenties zo mooi mogelijk uit te drukken. De perfecte icoon bestaat volgens mij niet. Maar wel de icoon die uit je hart voortkomt. De icoon waarin ik mijn beste kunnen beschikbaar stel om Liefde uit te drukken. Liefde met een hoofdletter. Deze tilt je boven jezelf uit en raakt aan iets goddelijks. Zo ontstaat na een geduldig proces – een route van vele uren – een icoon die naar mijn gevoel spréékt. Ik probeer in de blik het contact met Boven én de verbinding met de toeschouwer te leggen. Dát is mijn kijk op de mens die begrepen heeft waartoe zij of hij leeft. De mens die (zoveel mogelijk) een leven leidt in overgave aan de Bron van Liefde (God, het Leven) en daardoor liefdevol leeft in haar of zijn omgeving. Zó ben je mens voor je medemens en voor al wat leeft. Dat is een mooie mens! Die mens straalt schoonheid uit.

Zichtbaar geworden liefde

Je bent al mooi is de titel van een boek van emeritus-hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman. Het boek heeft als ondertitel De schoonheid van imperfectie. Liesbeth Woertman beschrijft de veelzijdigheid van de schoonheid van mensen. Het gaat haar daarbij om heelheid te ervaren juist in gebrokenheid. ‘We zijn allen mens, heel in gebrokenheid’ schrijft zij. En schoonheid noemt ze zichtbaar geworden liefde. Een prachtige omschrijving waarmee ze naar mijn mening de essentie van het mens-zijn benoemt. Die schoonheid verbindt je met jezelf en met de ander en ook met de Ander. Die Ander is iemand die een appèl op mij doet; een mens die verbonden is met God/het Mysterie. Heel doorleefd, belezen en geïnspireerd door o.a. Levinas beschrijft ze waarom zij vindt dat je al mooi bent. Een boeiend boek om je bewust te worden hoe breed het onderwerp schoonheid is: het heeft te maken met mensbeeld, seksualiteit, gender, schoonheidsidealen, psychische gezondheid, lichaamsbeeld na kanker en nog meer. ‘Ik word ik in het aangezicht van de Ander’ concludeert zij. Verbinding met de Ander vormt je en maakt je heel.

Mooier worden

Je kunt liefde voor jezelf zijn kwijtgeraakt en jezelf niet (meer) mooi vinden. Het dagelijks leven kan nogal wat van je vragen en teleurstellend zijn. Je kunt je rusteloos en onvrij voelen door wat er van je gevraagd wordt of door wat er juist niet is. De samenleving kan je het gevoel geven dat je tekort schiet: niet mooi genoeg, niet goed genoeg, niet… Altijd ben je op zoek naar die vrijheid, naar een plek en een groep om jezelf te kunnen zijn. In mijn werk als zingevingscoach/geestelijk begeleider en in mijn pastorale werk in de kerk kom ik al vele jaren deze mooie zoekende mensen tegen. Vrouwen en mannen die op zoek zijn naar innerlijke rust op allerlei manieren. Kloosterweekends, retraites, mindfulness-cursussen, het schilderen van iconen, stiltewandelingen, Bijbelgroepen, tai chi, yoga en dagelijkse stiltemeditatie zijn hiervan voorbeelden. Zelf ken ik veel van deze vormen van binnenuit en merk dat ze mij – hoe ouder ik word – inderdaad steeds mooier maken. En waar dat hem in zit? In het ervaren dat je er mag ZIJN. ZIJN zoals je bent. Een mooie mens om van te houden!

Annet Hogenbirk

zingevingscoach/geestelijke begeleider/predikant/iconenschilder
www.zininmijnleven.nl

Annet organiseert onder andere:

• Inspiratie Wandelingen: de eerstvolgende op 5 september 2020.
• Inspiratie Ontmoetingen: de eerstvolgende op 19 september en 24 oktober 2020.
• Digitale en live begeleide Retraites in de adventstijd en de 40-dagentijd. De eerstvolgende is: De Weg naar de Vrijheid. Deze start op 28 november 2020.