Zingeving conretiseren

Boekbespreking van Op zoek naar zingeving (auteur: A. Bekman)

Dit handzame boekje is inspirerend en prettig leesbaar. Bekman richt zich op mensen die vanuit een leidinggevende positie invloed hebben op een stukje van de Nederlandse samenleving. Zijn vertrekpunt is de morele vraag: “Waar zijn wij mee bezig en is dit wat we willen?” Hij neemt geen genoegen met de antwoorden “Nederland werkt” en “De Nederlander wil verzorgd en behoed worden”. Beknopt worden de historie en de maatschappelijke en internationale verhoudingen beschreven. De vraag naar zingeving typeert de auteur als een Nederlandse kwestie. Op veel terreinen zijn we in ons land aan het verliezen waar het zingeving betreft: religie, politiek, grote bedrijven, universiteiten, kunst, sport, familieleven. Een terugkerende vraag – gericht op innerlijke beleving – is: Hoe scheppen wij zin in de zinloze, georganiseerde samenleving?

Wij moeten als mens zelf de zin aan de wereld en in het bijzonder aan de organisatie toevoegen, bewust omgaan met elkaar en betekenis geven aan de samenleving. Leiderschap is belangrijk en noodzakelijk om dit proces van zingeving mogelijk te maken. Leiders kunnen hun medewerkers faciliteren mee te doen aan een proces van zingeving. Daartoe worden zij opgeroepen meer te reflecteren in plaats van te organiseren. De auteur onderscheidt verschillende soorten bewustzijn die fundamenteel zijn voor het geïndividualiseerde zingevingsbewustzijn: dialogisch bewustzijn; proces bewustzijn; biografisch bewustzijn.

De lezer wordt door het lezen van dit boekje geprikkeld zelf zijn mogelijkheden in de eigen omgeving te zoeken en te benutten. Beckman geeft hiermee een opbouwende en praktisch uitgewerkte impuls om het tij van beleving van zinloosheid in de Nederlandse samenleving te keren.

Titel: Op zoek naar zingeving in de Nederlandse gemeenschap
Auteur: Adriaan Bekman
Uitgeverij CHN
ISBN 9789023243762
Aantal pagina’s: 104
Prijs: € 10,-

Recensie door drs. Annet Hogenbirk, theoloog en vrijgevestigd geestelijk verzorger

Titel: De kracht van bezieling
Ondertitel: Drijfveren van individuen en organisaties
Auteur: Lenette Schuijt
Uitgeverij Asoka
ISBN 9789056701789
Aantal pagina’s: 318
Prijs: € 28,95

Lennette Schuijt constateert dat er tegenwoordig plaats is op de werkvloer om stil te staan bij het thema “bezieling”. Dit vraagt om bewuste aandacht en discipline. De inhoud van het boek is daarop gericht. De auteur richt zich op leidinggevenden en stelt hen veel vragen. Daardoor probeert ze hen te motiveren tot blijvende aandacht voor bezieling op de werkvloer.

Het boek is ingedeeld in twee delen. Het eerste gaat over individuen; het tweede over organisaties. De auteur beschrijft de ontwikkeling van de ziel door de eeuwen heen en geeft de positie ervan aan ten opzichte van de persoonlijkheid van de mens. Ze omschrijft waar volgens haar bezieling op gebaseerd is: op waarden die iemand van binnenuit heeft. Dit plaatst ze tegenover normen die van buitenaf zijn opgelegd. In haar bespreking verwijst ze naar de Griekse klassieke cultuur, soefi-tradities en sjamanisme. Ze gaat echter voorbij aan de invloed van het christelijke geloof op onze Nederlandse cultuur.

Bij haar bespreking van inspirerende waarden ontbreekt aandacht voor de levenservaring die mensen opdoen. Ze geeft een groot gewicht aan de eigen verantwoordelijkheid van de mens, zijn wilskracht en de keuzes die hij maakt. Ze ontwijkt de ontmoediging die uitgaat een gekwetste ziel en heeft geen aandacht voor de worsteling die daaruit voorkomt. Daarmee verliest het boek diepgang.

In haar gedrevenheid formuleert zij haar verwachtingen hooggespannen: “Jij kunt een leven scheppen waarin het voeden van de ziel net zo vanzelfsprekend is als het voeden van je lichaam.”(p.161)

De auteur heeft veel woorden nodig om haar punt te maken. Ze geeft veel en korte voorbeelden van andere personen, waardoor het zo nu en dan een fragmentarische indruk geeft. Ze wil de lezer veel tegelijk meegeven en geeft hem uitgebreide opsommingen mee. Daar waar ze “enkele aandachtspunten voor bezield leven” geeft, noemt ze maar liefst negentien aandachtspunten.

Het boek mist kernachtigheid. Hoofdstukken zijn lang en missen een heldere indeling. De lezer komt her en der lange vragenlijsten tegen. De leidinggevende met weinig tijd zal niet gemakkelijk dit boek met ruim driehonderd volle pagina’s doorwerken, alleen al vanwege de voortdurend doorgeschreven teksten.

Dat neemt niet weg dat de inhoud van het boek wel aandacht verdient. Het boek is geschikt om op bezinningsmomenten ter hand te nemen en een stukje tekst met vragen te overdenken. Het laat de leidinggevende bij zichzelf stil staan en nadenken over zijn eigen visie op het bedrijf waar hij werkt.

Inspirerend werk over spiritualiteit

Recensie door drs. Annet Hogenbirk, theoloog en vrijgevestigd geestelijk verzorger

Titel: 50 Spirituele klassiekers
Ondertitel: Tijdloze wijsheid van o.a. …
Auteur: Tom Butler-Bowdon
Uitgeverij Thema
ISBN 9789058710178
Aantal pagina’s: 336
Prijs: € 25,95

Met dit werk geeft auteur Tom Butler-Bowdon een indrukwekkend overzicht van 50 spirituele denkers en het belangrijkste boek van hun hand. Hij geeft per denker een overzichtelijke beschrijving van diens ideeën en centrale gedachten en begrippen. Hij plaatst daarbij de denkers in hun context: in de tijd, maatschappij, politiek en stroming.

Uit een lange periode heeft hij 50 invloedrijke spirituele denkers gekozen. De oudste is Augustinus met zijn boek Belijdenissen (uit het jaar 400). De meest recente is Pema Chödrön met haar boek Waar je bang voor bent (2001). Butler put uit een grote verscheidenheid aan spirituele denkbeelden. Deze zijn niet alle religieus gekleurd. Naast spiritualiteit vanuit bijvoorbeeld christendom, hindoeïsme, joodse kabbalistiek, boeddhisme is er onder andere ook aandacht voor spiritualiteit vanuit psychotherapie, politiek, mindfulness en taoïsme.

Het doel dat hij met zijn boek nastreeft is, dat zijn lezers zich persoonlijk spiritueel bewust worden en hun bewustzijn uitbreiden.Als lezer maak je op een aangename wijze kennis met veel verschillende benaderingen. Butler weet per denker op heldere wijze het eigene van de persoon en hun spiritualiteit / zingeving te treffen. Hij beschrijft (van een aantal denkers) de ingrijpende veranderingen in hun leven, inzichten, de groei van een spirituele levenshouding en het kijken op een andere wijze naar de realiteit van alle dag. Daarnaast geeft hij ook biografische informatie.

Het boek is overzichtelijk in indeling. Het bestaat uit bespreking van vijftig denkers geordend op alfabet. De tekst is onderhoudend geschreven en leest prettig. De auteur weet de interesse van de lezer te wekken en helpt bij het keuzes maken voor het lezen van het besproken werk zelf. Verder vermeldt hij ook andere boeken van de besproken denker. Naar vergelijkbare werken van andere denkers wordt verwezen. Ieder hoofdstuk is los van de andere teksten te lezen.

Dit boek maakt deel uit van een driedelige serie die verder bestaat uit 50 Succes Klassiekers en 50 Psychologische Klassiekers, geschreven door dezelfde auteur. Het is een inspirerend werk voor ieder die de behoefte heeft een gesprek met zichzelf aan te gaan over betekenis van zingeving en spiritualiteit in zijn eigen dagelijks leven.