Verrast door eigen werk

Sinds juni ben ik in de ban van het schilderen (ook wel ‘schrijven’ genoemd) van iconen. Ik heb toen meegedaan met een intensieve schilderweek onder leiding van een professioneel iconenschilder uit Roemenië. Het schilderen van iconen deed me veel. Schilderen doe ik al veel langer. En dan denk ik niet aan het schilderen van al die deurposten, trappen en deuren. Maar dan aan heel verschillende werken op papier en linnen die ik vooral op schildercursus gemaakt heb. Soms was ik verrast door het resultaat. Maar zó verrast als ik werd door mijn eerste icoon, heb ik het nog niet eerder meegemaakt. Dat wat je zelf opbouwt door geduldig laag voor laag te schilderen, dat wat door je eigen aandacht ontstaat: dat dát jou aan gaat kijken met een liefdevolle blik! Dat is bijzonder!

Proces

Je bouwt met veel geduld aandachtig het beeld – de icoon – op. Met zachte materialen: marterharen penselen en soepele verf – pigmentpoeder aangemaakt met eigeel-emulsie – op een glad afgeschuurde gekalkte houten plank. Je beweegt mee met het beeld dat je neerzet: snelle halen, anders streept de verf. Elke laag moet goed drogen, anders trekt je schilderwerk weer open. Je kunt het niet haastig doen! Alles vraagt zijn eigen tijd. De plank alleen al was een geduldklus: twaalf lagen kalk steeds opnieuw laten drogen en bijschuren tot een superglad oppervlak.

Goud

Dat schilderwerk breng je pas aan nadat je eerst goud hebt gelegd. Een zeer secuur werkje met flinterdun bladgoud. Dat stralende goud is de basis van de icoon. Het staat voor het goddelijk licht dat de mens die je schildert omgeeft. Vanuit dat licht groeit de icoon. Je schildert de donkere kleuren van gezicht en kleding in vlakken op de plaat. Die licht je daarna steeds meer op met een lichtere laag. En uiteindelijk komen daarop de details. Vooral de ogen zijn belangrijk! Het wordt een mens met ogen die je aankijken: sprekende ogen. Ze vertellen een verhaal van het leven. Leven met geduld, erbij blijven, niet weglopen voor wat moeilijk is. Een leven van ZIJN, een bestaan in liefde hier en nu.

Zelf een icoon?!

Zo ben ik nu een nieuwe icoon aan het schilderen en besef ineens dat ikzelf zo’n icoon ben. Een beeld van liefde en geduld dat steeds meer invulling en glans krijgt. Mensen zijn iconen. Beelden van een geleefde werkelijkheid. Zo door de tijd heen krijgt een mens met liefde, geduld en aandacht zijn of haar bijzondere uitstraling. Dan licht een gezicht op dat een andere mens met rust en aanwezigheid vervult.